काठमाडौं । अभिनेत्री मनिषा कोइराला फिल्म उद्योगमा आएको तीन दशकभन्दा बढी भइसक्यो । उनले बलिउड यात्रा सन् १९९१ मा सुभाष घईको फिल्म सौदागरबाट सुरु गरेकी थिइन् र त्यसअघि सन् १९८९ मा नेपाली फिल्म ‘फेरि भेटौंला’मा अभिनय गरिसकेकी छन् ।उनी पूर्वप्रधानमन्त्री विश्वेश्वरप्रसाद कोइरालाकी नातिनी हुन् । उनको क्रेडिटमा धेरै हिट फिल्म रिलिज भए । क्यान्सर जितेकी मनिषा एक सशक्त महिला र धेरै क्षेत्रमा सफल महिला समेत हुन् । लैंगिक सशक्तीकरणलाई छनोट गर्ने स्वतन्त्रता भएको भन्दै उनी पछिल्लो समय महिलाहरू बहुमुखी काममा निपुण भएको बताउँछिन् ।
महिलाले आफूले गर्न सक्ने पेसा छानेमा सफलता मिल्ने उनको धारणा छ ।अमेरिकामा रिलिज भएको झण्डै एक वर्षपछि मनिषा अभिनित फिल्म ‘इण्डिया स्वीट्स एण्ड स्पाइसेज’ यो साता बेलायतमा रिलिज भएको छ । फिल्ममा मनिषालाई गृहिणीको रूपमा प्रस्तुत गरिएको छ जो कलेजको समयमा एक गतिशील नारीवादी थिइन्, तर उनी आफ्नो बच्चाबाट त्यो पहिचान लुकाउन चाहन्छिन् ।फिल्ममा सोफिया अली, ऋष शाह र आदिल हुसेन पनि छन् । यस अन्तर्वार्तामा उनले नारीवादबारे आफ्नो विचारदेखि हजुरआमा र गृहिणीको पर्याप्त सशक्तीकरण नगरिकन विभेद गरिएको भन्नेबारेमा उनले कुरा गरेकी छन् ।
के कथित गृहिणी महिलाहरु नारीवादी हुन सक्दैनन् तपाईंको दृष्टिकोण के छ
निश्चित रूपमा म नारीवादलाई ब्राकेट कोष्टमा राखेको कुराप्रति विश्वास गर्दिनँ । म महसुस गर्छु कि कुनै पनि महिला जसको आत्मसम्मान र मर्यादा छ । यदि ऊ सशक्त छ यो सबै हुन सक्छ । घरेलु महिलामा सशक्तीकरण नहुनुको सम्पूर्ण अवधारणा मसँग मेल खाँदैन । मेरी हजुरआमाले मेरी आमा र आमाले उनका बुहारीहरूलाई कसरी घोडा चढ्ने, शास्त्रीय गायन गर्ने र नाच्नेबारे सिकाउनुभएको थियो ।उहाँहरुले बुहारीलाई शिक्षा पनि दिनुभयो र महिलाको समूह पनि बनाउनुभयो जसले छिमेकीको घरमा गएर अन्य महिलालाई भान्साबाट बाहिर निकाल्न सुझाव दिए ।महिलाले आफूले चाहेको काम गर्न सक्छन् । आज महिलाहरू बहुकार्य गर्न पूर्ण रूपमा सक्षम छन् ।
म पनि एउटा कुरा भन्न चाहन्छु, यो पूर्णतया महिलाको छनोटमा हुनुपर्छ । केही महिलाहरू छन् जो घरमा मात्र बस्न चाहन्छन् र श्रीमती र आमा बन्न चाहन्छन् ।मलाई लाग्दैन किनकि मसँग करिअर छ र उनीसँग छैन । यसको मतलब उनी निम्न छिन् । मलाई लाग्छ यो पूर्णतया उनको छनोट हो । मेरो लागि यो विभाजन अलि पुरानो संस्कारबाट आएको हो । मलाई लाग्छ समाजले अझ बढी यात्रा गरिरहेको छ र पुरुषले पनि बच्चालाई हुर्काउन र गृहिणी बन्नमा समान रूपमा योगदान गरिरहेका छन् । यो महिलाको मात्र काम होइन, यो पति वा पुरुषको पनि काम हो ।
फिल्म ‘इण्डिया स्वीट्स एण्ड स्पाइस’ र तपाईंको भूमिकाबारे बताउनुहोस् न ।
मेरो क्यारेक्टरले आफ्नो विगत लुकाइरहेको छ । मेरो पात्रले वर्तमान परिदृश्यलाई महत्व दिएकी छन् । उनी आफ्नो जीवन ठीकठाक चलिरहेको ठान्छिन् । यदि जीवनको अर्थ यही हो भने म मेरो उत्कृष्ट मेहनत दिनेछु । ती पात्र अचानक फरक महिलाको रुपमा बदलिइन् । आफ्नी छोरी आएपछि उनले आफ्नो वास्तविक आत्मा र अतीत पत्ता लगाउन जमर्को गर्छिन् ।मलाई लाग्छ कि यसले मलाई विश्वव्यापी दृष्टिकोण राख्न मद्दत गरेको छ । मेरो घर विश्व राजनीति, म्याराथन, शास्त्रीय नृत्य र संगीतको वार्तालापले भरिएको हुन्थ्यो । मेरी आमा सांस्कृतिक नर्तक हुनुहुन्थ्यो, त्यसैले संगीत, नृत्य, राजनीति र हामीसँग धेरैको मिश्रण थियो ।
यसले मलाई जीवनमा फरक दृष्टिकोण दियो । म जीवनलाई एक आयामबाट देख्दिनँ, त्यसैले मेरो विश्व दृष्टिकोण अलि फरक छ, जीवनलाई हेर्ने दृष्टिकोण अलि फरक छ ।अभिनय पेसाले क्षितिजलाई पनि फराकिलो बनाउँछ किनभने तपाईंले संसारका विभिन्न भागबाट धेरै मानिसलाई भेट्नुहुन्छ, यसले मलाई जीवनलाई फराकिलो क्षितिज, फराकिलो तरिकाले हेर्न मद्दत गरेको छ ।तपाईंले धेरै क्षेत्रमा करिअर बनाउन प्रयास गर्नुभएको छ । एक महत्वाकांक्षी डाक्टरदेखि मोडल, अभिनेत्री र लेखकसम्मको यात्रा । यी यात्रामा कस्ता घुम्ती आए मैले ३० वर्ष पहिले अभिनय सुरु गरेको थिएँ । सायद मेरो लागि अभिनय गर्नु सबैभन्दा सजिलो छ किनभने म यति लामो समयदेखि गरिरहेको छु ।
निःसन्देह म गतिशील र कठिन पात्रमा काम गर्न रुचाउँछु । यदि उत्पादन राम्रो छ भने जस्तोसुकै चुनौती आओस्, मलाई काम गर्न आपत्ति छैन । म एक मेहनती मान्छे हुँ, म सधैं मिहिनेती नै हुँदै आएकी छु । चुनौतीबाट पछि हट्दिनँ । लेखनको तुलनामा यो अलि सजिलो छ ।मैले क्यान्सरसँग लड्दा लेखन नोटहरू थुपार्न थालें । म रोगलाई निको पार्नुपर्छ भन्ने व्यक्ति बन्न चाहन्थेँ । किनभने मैले त्यो खोज्ने प्रयास गरें र धेरै फेला पार्न सकिनँ । म व्यावसायिक लेखक होइन र मलाई यो काम गर्न मद्दत चाहिन्छ ।
लेखनको लागि मैले व्यावसायिक सहयोग लिएँ । सघाउने मेरा साथी पनि थिए । लेखन पक्कै अभिनय भन्दा बढी चुनौतीपूर्ण भएको छ, किनकि यो नयाँ थियो र मलाई थाहा छैन कि म यसलाई करिअरको रूपमा लिन्छु कि छैन, तर मैले प्रक्रियाको आनन्द उठाएको छु । एक समय म डाक्टर बन्न चाहन्थें, तर मलाई लाग्दैन कि म कहिल्यै यो बाटोबाट अघि बढ्न सक्छु ।
तपाईंले हिन्दी फिल्ममा मन पराउने महिला को(को हुनुहुन्छ
विभिन्न समयमा धेरै महिला आएका छन् । धेरैजसो अभिनेत्री किनभने मलाई थाहा छ यो प्रतिस्पर्धा कत्तिको कडा छ, यो पेसा कस्तो छ, र यो पुरुष संसारमा सबै बाधा पार गर्न कति मेहनती, चलाख र बुद्धिमान हुनुपर्छ । एक वा दुईको नाम मात्र लिनुको सट्टा, म भन्न चाहन्छु कि यस पेसामा ती महिलाले आफ्नो बुद्धि र विवेकसहित यहाँ टिक्न सके ।
कतिपय सौन्दर्य र प्रतिभाले मात्र टिक्न सकेनन् ।२० वर्षीया मनिषा कोइरालालाई तपाईंले दिनुहुने एउटा सल्लाह के हो मेरो सूचीमा धेरै चीजमध्ये, प्रमुख कुरा यो एउटा हुनेछ कि कसैले ९तपाईंलाई माया गर्ने० कुनै निश्चित बाटोमा नहिंड्नुस् भनेको छ भने युवावस्था छँदा नहिंड्नुस् । जब म सानो थिएँ, म आधारभूत रूपमा विनाकारण विद्रोही थिएँ । मैले भर्खरै विश्वास गरें ‘ठीक छ, म खस्नेछु र म मेरा गल्तीहरूबाट सिक्नेछु र म अगाडि बढ्नेछु ।’ आज, मलाई यो समयको बर्बादी हो जस्तो लाग्छ ।
फोर्ब्स म्यागजिनमा प्रकाशित अन्तर्वार्ताको भावानुवाद
सम्बन्धित खबर
