
फाएजा फहमीदा
जनकपुरधाम । प्रत्येक वर्ष जनकपुरधाममा मनाइने रामजानकी विवाह पञ्चमी महोत्सव अन्तर्गत पाँचौ दिन मटकोर कार्यक्रम सम्पन्न भएको छ ।
तेत्रा युगमा भागवान राम र सीताको विहवाह भएको स्मरणमा मनाईने सताव्यापी रुपमा मनाईन रामजानकी विवाह पञ्चमी महोत्सव अन्तर्गत आईतवार दिउँसो मटकोर कार्यक्रम सम्पन्न भएको हो । मिथिलाको वैवाहिक परम्परालाई जीवित राख्दै प्रत्येक वर्ष मङ्सिर शुक्ल पञ्चमीको दिन मनाईने महोत्सवले नेपाल–भारत बीचको आदिकालीन सांस्कृतिक सम्बन्धका दर्शाउन छन् । कारण तेत्रयुगमै भारत अयोध्याका दशरथका छोरा पुरुषोत्म राम र राजा जनककी छोरी सीता बीच वैवाहिक सम्बन्धमा बाधिएको थियो ।
यो महोत्सव ७ देखि १३ मंसिर सम्म चल्ने छ । आईतवार दिउँसो जानकी मन्दिरको प्राङ्गणबाट बाजागाजासहितको टोली बिहेको वेदी बनाउन गंगासागर पोखरीमा माटो ल्याउन पुगेका थिए । पोखरीबाट जानकी मन्दिर भित्र्याइएको माटोले सीता–राम विवाहका लागि वेदी तयार गर्ने चलन रहेको छ । महोत्सव अन्तर्गत पहिलो दिन नगर दर्शन, दोस्रो दिन फूलबारी लीला, तेस्रो दिन धनुष यज्ञ, चौथो दिन तिलकोत्सव र आज पाँचौ दिन मटकोर विधि सम्पन्न भएको छ भने भोलि महोत्सवको मुख्य आकर्षक मानिने स्वय्वर हुने छ ।
राम र जानकीको स्वयंवर भएको जनविश्वास रहिआएको उक्त स्थानमा विवाह पञ्चमीका दिन जनकपुरधामस्थित राममन्दिरबाट जन्तीसहित भगवान रामको डोला नगरको परिक्रमा गर्दै ल्याइएपछि जानकी मन्दिरबाट बाजागाजा लावालस्करका साथ जानकीको डोला लगेर स्वयंवर गराइन्छ । त्यसपछि दुवै डोला नगरको परिक्रमा गर्दै जानकी मन्दिरमा पुगी मिथिलाको संस्कृति अनुसार राती वैवाहिक कार्यक्रम र त्यसको भोलि पल्ट रामकलेवा पछि महोत्सव विधिवत रुपमा सम्पन्न गरिन्छ । यस वर्षको महोत्सवमा उत्तराखण्ड सरकारका पर्यटन मन्त्री एवम् अन्तर्राष्ट्रिय आध्यात्मिक गुरु सतपालजी महाराज सहभागी भएका छन् ।
यसैबीच, मधेश प्रदेश सरकारले विवाहपञ्चमीको अवसरमा भोली सोमवार सार्वजनिक विदा दिएको छ । मधेश प्रदेशका मुख्यमन्त्री लालबाबु राउतले आईतवार विवापञ्चमीको शुभकामना दिदै सोमवार प्रदेश भरि सार्वजनिक विदा रहेको घोषणा गरेका हुन् । सप्ताहव्यापी मनाईने उक्त महोत्सवको मुख्य आकर्षण भागवान र सीताको स्वय्वर सोमवार भएकोले प्रदेश सरकारले सो अवसरमा विदा दिएको हो ।